Bỡ ngỡ vì tiền thu gom rác tăng
Anh Nguyễn Văn Sơn, ngụ phường 9, quận Phú Nhuận, Tp.HCM chia sẻ: "Khu phố tôi được thông báo họ sẽ phải đóng thêm một khoản tiền phí vận chuyển rác thải. Tiền này được đóng theo năm và mức phí người dân phải đóng là 420.000 đồng/12 tháng, tức mỗi tháng 35.000 đồng. Chúng tôi đóng theo yêu cầu của tổ trưởng khu phố. Địa phương thông báo rằng đây là giá theo quy định của Nhà nước. Tuy nhiên, tôi không hiểu là tất cả các quận đều thực hiện như vậy hay sao và giá này là giá chung hay chỉ là của quận Phú Nhuận. Vì tôi có người quen ở quận khác thì chưa thấy thu".
Tại quận 1, Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 1 cũng thông báo đến người dân về giá dịch vụ thu gom và vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn quận 1 áp dụng từ ngày 1/3 đến ngày 31/12/2023. Theo đó, đối với người dân có khối lượng rác phát sinh không quá 120kg/tháng thì sẽ đóng 66.000 đồng tiền phí thu gom và vận chuyển rác (bao gồm thuế giá trị gia tăng). Cụ thể, tiền phí thu gom là 42.640 đồng, phí vận chuyển là 17.360 đồng, thuế giá trị gia tăng là 6.000 đồng.
Trao đổi với PV, ông Phạm Bảo Toàn, Trưởng Phòng tài nguyên và môi trường quận Phú Nhuận cho biết, theo Luật bảo vệ môi trường năm 2020 thì chỉ có UBND cấp tỉnh mới có quyền hạn ban hành mức phí này, tuy nhiên hiện nay Tp.HCM chưa ban hành giá chung.
“Việc này khiến mỗi quận huyện phải xây dựng giá của địa phương mình, do đó xảy ra việc loạn giá. Mỗi quận huyện thu khác nhau, thời điểm áp dụng cũng khác nhau, gây ra sự so bì giữa người dân các nơi với nhau. Do đó, tôi kiến nghị Tp.HCM sớm thống nhất và ban hành mức giá chung để áp dụng đồng bộ", ông Toàn nói.
Đại diện Phòng tài nguyên và môi trường quận 1 cho biết, theo quyết định 38 thì việc thu phí vận chuyển đã phải áp dụng từ năm 2018, nhưng do vướng một số vấn đề nên kéo dài đến tận bây giờ. Hiện mức giá đang thu là quận huyện sẽ ban hành tạm trong thời gian đợi Tp.HCM ban hành giá chung.
Ở địa bàn quận 1, theo tính toán thì mức thu phí vận chuyển công với thu gom sẽ cao hơn nữa, nhưng nếu vậy sẽ gây bức xúc cho người dân, do đó mức giá hiện tại 66.000 đồng là tương đối hợp lý.
Sẽ sớm thống nhất mức giá về rác thải
Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM cho hay, theo quy định trước đây, giá thu gom rác hộ mặt tiền và hẻm chỉ 15.000 - 20.000 đồng/hộ/tháng nhưng trên thực tế nhiều nơi thu cao hơn mức giá này. Mức giá này chỉ là giá thu gom, phần vận chuyển và xử lý rác thì Tp.HCM sẽ chi cho quận huyện bằng tiền ngân sách.
Đến năm 2018, UBND Tp.HCM ban hành quyết định 38 về giá tối đa đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước.
Theo quyết định này, người dân ngoài trả tiền thu gom còn phải trả tiền vận chuyển và xử lý rác. Thời điểm đó, Tp.HCM đề ra mức giá sàn là 48.000 đồng/hộ/tháng. Từ giá chung này, Tp.HCM phân cấp cho các quận huyện lấy làm căn cứ để xây dựng đơn giá cho địa phương nhưng không được vượt quá mức sàn.
Sau đó vào năm 2021, Tp.HCM lại ban hành quyết định 20 sửa đổi quyết định 38, trong đó có quy định "giai đoạn này (2021-2025) chưa thực hiện thu giá dịch vụ xử lý chất thải rắn". Do đó người dân ngoài đóng tiền thu gom thì phải đóng thêm tiền phí vận chuyển. Tiền phí vận chuyển sẽ nộp về ngân sách Tp.HCM.
"UBND Tp.HCM đã phân cấp cho quận huyện xây dựng đơn giá cho địa phương tùy vào quãng đường vận chuyển từ quận huyện đến các khu xử lý rác của Tp.HCM. Chỉ quận huyện mới hiểu rõ cự ly, quãng đường phải đi để xây dựng được đơn giá phù hợp", bà Mỹ nói.
Giải thích về việc một số quận huyện đến nay mới thu tiền vận chuyển mới và truy thu tiền vận chuyển của những năm trước, bà Mỹ nhìn nhận, có thể do một số quận huyện chậm triển khai, đến khi Sở Tài chính áp dụng biện pháp tài chính là cắt dự toán của năm nên các quận huyện mới thu để bù vào.
Để giải quyết tình trạng “loạn giá” vận chuyển, xử lý rác thải, Sở Tài nguyên & Môi trường đang xây dựng dự thảo để trình UBND Tp.HCM phê duyệt trong quý 2 năm nay, sau đó sẽ ban hành giá chung cho dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để các quận huyện áp dụng. Trong thời gian đợi ban hành quyết định mới thì các quận huyện vẫn tiến hành theo sự phân cấp cũ.
Theo Quy hoạch xử lý chất thải rắn Tp.HCM đến năm 2025, ngầm hóa những trạm trung chuyển rác là điểm nhấn đặc biệt. Song song với đó, Tp.HCM định hướng quy hoạch trạm trung chuyển chất thải rắn công suất lớn, xóa bỏ các trạm rác nằm trong khu dân cư và trên đường phố. Các trạm chất thải được quy hoạch trên các tuyến đường vành đai của Tp.HCM, nơi thuận lợi giao thông, xa khu dân cư.
Từ nay đến năm 2025, Tp.HCM đặt mục tiêu hoàn thành 13 trạm trung chuyển hiện đại, giai đoạn sau đó sẽ đầu tư thêm hai trạm trung chuyển cấp Tp.HCM tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc (huyện Củ Chi) và Khu liên hợp xử lý chất thải và nghĩa trang Đa Phước (huyện Bình Chánh).
Các trạm này sẽ được đầu tư công nghệ ép rác kín, có hệ thống xử lý môi trường, tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt, các chất thải nguy hại và các hệ thống hiện đại khác để quản lý lượng chất thải đưa về.
