Ngang nhiên phá rừng, chiếm đất
Ngay sau khi nhận được tin báo về vụ phá rừng ở xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk, sáng ngày 15/4, PV Người Đưa Tin vượt gần 100km đến hiện trường ghi nhận thực tế.
Có mặt tại Tiểu khu 1391, thuộc lâm phần quản lý của Công ty cổ phần Tập đoàn Tân Mai - Chi nhánh Đắk Lắk (Công ty Tân Mai) quản lý, chúng tôi được tận mắt chứng kiến nhiều diện tích rừng đã được thay thế bằng cây cà phê, điều.
Bên cạnh đó, nhiều ngọn đồi vừa phát dọn, đốt cháy nham nhở, chỉ còn sót lại những gốc cây cháy đen nằm bên cạnh các khoảnh rừng lồ ô, cỏ dại và lưa thưa những cây gỗ nhỏ. Một vài người kéo ống nước từ dưới suối dẫn lên các khoảnh rừng đã bị chặt phá, đốt cháy chuẩn bị cho việc sản xuất hoa màu.
Một thanh niên dùng máy phát cỏ để dọn cây dại tại diện tích rừng thuộc tiểu khu 1391.
Men theo con đường mòn vào sâu hơn trong rừng, chúng tôi bắt gặp một thanh niên đang dùng máy phát để dọn dẹp cây dại tại một vị trí thuộc tiểu khu 1391.
Gặng hỏi hồi lâu, người thanh niên cho biết, anh tên là Y.T.L., trú tại buôn Jie Juk, xã Đắk Phơi, huyện Lắk.
Do gia đình không có đất sản xuất nên vào khu vực này mượn đất, phát dọn 3 sào chờ mưa xuống để trồng khoai mì (cây sắn). Thế nhưng, khi chúng tôi khỏi tên người cho mượn đất thì anh Y.T. lại phủ nhận nói rằng, không biết người cho mượn đất tên gì, ở đâu.
Tiếp tục di chuyển vào các tiểu khu 1392, 1400 do Công ty Tân Mai quản lý, cảnh hàng chục quả đồi bị “cạo trọc”, chỉ còn lởm chởm gốc cây rừng bị đốt cháy đen hiện ra trước mắt.
Tại tiểu khu 1392, một nhóm gần chục người say sưa dọn dẹp, chặt những cây rừng còn sót lại, rồi châm lửa đốt để chuẩn bị cho việc sản xuất. Một nhóm cán bộ bảo vệ rừng của Công ty Tân Mai cũng có mặt tại đây, vừa đề nghị vừa vận động nhóm người dân nói trên dừng ngay việc phá rừng.
Tuy nhiên, nhóm người dân thản nhiên xem như không có chuyện gì xảy ra và tiếp tục dọn rừng.
Nhiều ngọn đồi bị phá, đốt cháy đen.
Không chỉ vậy, khi được hỏi tên thì nhóm người đang trực tiếp phát dọn, phá rừng trả lời kiểu đối phó “mình không có tên”.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Tân Mai – Chi nhánh Đắk Lắk cho biết, từ đầu tháng 2/2022 đến nay, lực lượng bảo vệ của Công ty Tân Mai đã phát hiện rất nhiều người dân địa phương ở buôn Jie Juk và các buôn khác trên địa bàn xã Đắk Phơi tổ chức theo nhóm từ 10-25 người vào khu vực đất được giao của Công ty Tân Mai để chặt phá, phát cây le, lồ ô nhằm lấn chiếm đất làm nương rẫy.
Mặc dù, lực lượng bảo vệ của công ty đã ra sức thuyết phục, tuyên truyền, vận động nhưng người dân không tuân thủ, không hợp tác và có thái độ thách thức lực lượng bảo vệ của công ty.
Một nhóm người dân ngang nhiên dọn, đốt cây rừng để chuẩn bị làm nương rẫy.
Theo ông Tuấn, lực lượng bảo vệ của Công ty Tân Mai đã nhiều lần lập biên bản hiện trường bước đầu, lập các hồ sơ báo cáo, có danh sách một số đối tượng chặt phá, lấn chiếm đất gửi UBND xã, Công an xã và các cơ quan chức năng. Tuy nhiên tình trạng dân phá rừng, chiếm đất vẫn diễn ra.
Ông Tuấn cho hay: “Để tránh tạo ra “điểm nóng”, xảy ra xô xát với người dân trong quá trình quản lý bảo vệ rừng, mỗi khi phát hiện các vụ việc vi phạm, lực lượng bảo vệ rừng của công ty đã lập hồ sơ báo cáo UBND, Công an xã hỗ trợ, đồng thời báo cáo UBND huyện, Hạt Kiểm lâm, Công an huyện để xử lý theo quy định.
Sau đó, chính quyền và các cơ quan chức năng đã vào hiện trường. Thế nhưng, khi có mặt lực lượng chức năng vào tuyên truyền, vận động thì người dân rút về. Đến khi cơ quan chức năng vừa xuống khỏi chân đồi thì người dân lại quay lại đốt, phá rừng, lấn chiếm đất”.
Mặc dù, lực lượng bảo vệ của Công ty Tân Mai đã vận động, yêu cầu dừng việc dọn, phá rừng nhưng nhóm người dân vẫn thản nhiên như không.
Mặt khác, Công ty Tân Mai cũng đã tăng cường thêm lực lượng bảo vệ và thường xuyên túc trực tuần tra, quản lý bảo vệ rừng và đất lâm nghiệp được UBND tỉnh cho thuê. Thế nhưng, các vụ việc chặt phá, phát cây le, lồ ô để lấn chiếm đất làm nương rẫy ngày càng diễn ra hết sức phức tạp và diện tích ngày càng nhiều.
Ông Tuấn chia sẻ, năm 2021, công ty trồng vừa xong 6,3ha rừng thì dân nhổ hết. Đặc biệt, khoảng tháng 5-6/2021, công ty tập kết 100.000 cây giống keo lai ở bờ suối để đưa vào trồng rừng, biết công ty chuẩn bị trồng rừng người dân đã kéo 60-70 người vô phá toàn bộ cây giống.
Sau đó, đập phá cả trạm bảo vệ rừng của công ty. Sự việc này công ty báo cho Công an huyện.
Sau khi phá, đốt rừng trọc lóc, người dân kéo ống dẫn nước từ dưới suối lên để chuẩn bị cho việc trồng hoa màu.
Từ những phân tích nói trên, để giữ được rừng, ông Tuấn cho rằng một mình đơn vị chủ rừng không thể làm được mà cần phải có sự vào cuộc của các ngành chức năng.
Nhiều ngọn rừng bị phá trọc, chỉ còn lại những gốc cây bị đốt cháy đen.
Rừng của xã quản lý cũng bị phá
Không chỉ diện tích rừng của Công ty Tân Mai, hàng chục héc-ta rừng thuộc quản lý của UBND Đắk Phơi cũng bị phá, lấn chiếm làm nương rẫy.
Theo đó, ngày 6/4, đoàn kiểm tra của Cục Kiểm lâm đã phối hợp với Chi cục kiểm lâm Đắk Lắk, Hạt Kiểm lâm huyện Lắk, UBND xã Đắk Phơi và Công ty Tân Mai đã tiến hành lập biên bản kiểm tra tình trạng phá rừng trái pháp luật trên địa bàn xã Đắk Phơi, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk.
Qua kiểm tra hiện trường, đoàn kiểm tra đã xác định diện tích rừng bị phá là 74,6 ha, thuộc lâm phần do Công ty Tân Mai và UBND xã Đắk Phơi quản lý, thuộc địa giới hành chính xã Đắk Phơi, huyện Lắk.
Tại nhiều diện tích rừng bị phá, người dân dựng lán trại để nghỉ ngơi.
Trong đó, lâm phần do Công ty Tân Mai quản lý bị phá tổng diện tích 63,7ha, có trạng thái rừng tự nhiên le, lồ ô có xen một vài cây thân gỗ thuộc quy hoạch rừng sản xuất, trên địa giới hành chính xã Đắk Phơi.
Tại thời điểm kiểm tra, Công ty Tân Mai đã cung cấp 44 biên bản kiểm tra tình trạng lấn chiếm đất từ ngày 13/2/2022 đến 27/3/2022, với diện tích đã kiểm tra là 62,9ha tại các tiểu khu 1392, 1400.
Đồng thời, đã xác định ban đầu được một số đối tượng có liên quan, các vụ việc nêu trên công ty đã báo cáo và bàn giao hồ sơ cho UBND xã xử lý. Tuy nhiên, các biên bản kiểm tra chưa xác định được ranh giới diện tích, hiện trạng cụ thể trên bản đồ cũng như ngoài thực địa.
Do đó, đối với diện tích rừng bị phá trái phép nêu trên, đoàn kiểm tra cho rằng cần thiết lập hồ sơ, điều tra xác định đối tượng vi phạm, để xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo kết luận của đoàn kiểm tra Cục Kiểm lâm, Công ty Tân Mai được UBND tỉnh Đắk Lắk cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư phát triển rừng tại huyện Lắk theo quyết định 2993/QĐ-UBND ngày 27/10/2009.
Trên địa bàn xã Đắk Phơi, huyện Lắk, Công ty Tân Mai được cho thuê với diện tích 1.631ha (trong đó 1.304,5ha đất rừng sản xuất; 44,3ha đất sản xuất nông nghiệp và 6,2ha đất sông suối).
Theo đó, công ty này phải chịu trách nhiệm tổ chức sản xuất kinh doanh (trồng rừng), quản lý bảo vệ rừng trên diện tích đã thuê. Tuy nhiên, trên diện tích được giao tại các tiểu khu 1391, 1392 và 1400, thuộc xã Đắk Phơi xảy ra tình trạng phá rừng trái pháp luật như trên.
Về việc thực hiện kế hoạch trồng rừng theo dự án: Công ty Tân Mai đã xây dựng hồ sơ thiết kế, dự toán trồng, chăm sóc, quản lý bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng kế hoạch năm 2022.
Tuy nhiên, một số vị trí theo hồ sơ thiết kế của công ty có chồng lấn vào diện tích rừng tự nhiên cần có phương án cải tạo được cơ quan Nhà nước phê duyệt trước khi tiến hành trồng rừng sản xuất theo quy hoạch. Do đó, đoàn kiểm tra đã yêu cầu công ty tạm dừng việc thực hiện kế hoạch trồng rừng đối với vị trí này.
Đối với lâm phần do UBND xã Đắk Phơi quản lý, tổng diện tích rừng bị phá là 10,9ha, thuộc khoảnh 2, khoảnh 7 tiểu khu 1400, có trạng thái là rừng tự nhiên le, lồ ô có xen một vài cây thân gỗ thuộc quy hoạch rừng sản xuất.
Bà H’Binh Liêng, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Phơi cho biết, hiện tại, xã đã thành lập đoàn đi làm việc với buôn để tìm hiểu khoảnh 2 và khoảnh 7 tại tiểu khu 1400 của những hộ nào. Qua đó, để xác định đối tượng phá rừng.
