Tiết lộ lý do vì sao Vạn Lý Trường Thành lại để những khoảng trống bí ẩn đáng sợ đến vậy

Một nhóm nghiên cứu đang điều tra một phần của cấu trúc phòng thủ này đã xác định một số khoảng trống lớn, làm sáng tỏ mục đích của nó, theo một nghiên cứu được công bố trong Tạp chí Khảo cổ Học.

Trong trí tưởng tượng phổ biến, Vạn Lý Trường Thành thường được coi là một thực thể duy nhất. Tuy nhiên, thuật ngữ này có phần đánh lừa. Thực tế, nó tham chiếu đến một loạt các công trình phòng thủ rộng lớn kéo dài hàng ngàn dặm qua miền bắc Trung Quốc và miền nam Mông Cổ ngày nay, thay vì chỉ là một bức tường duy nhất.

Những bức tường và cấu trúc phòng thủ khác tạo thành mạng lưới phức tạp này được xây dựng trong nhiều giai đoạn khác nhau trong vòng hai thiên niên kỷ.

Các phần sớm nhất được xây dựng vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, nhưng không cho đến thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, khi Tần Thủy Hoàng - vị hoàng đế đầu tiên của một Trung Quốc thống nhất - kết nối một số tường hiện tại thành một hệ thống duy nhất để bảo vệ khỏi những cuộc xâm lược từ phía bắc.

Việc xây dựng tiếp tục cho đến khi triều đại Minh, kéo dài từ năm 1368-1644. Phần lớn các nghiên cứu gần đây đã tập trung vào các phần được xây dựng trong thời kỳ Minh và Hán (202 trước Công nguyên - 220 sau Công nguyên). Nhưng phần mà nhóm nghiên cứu của nghiên cứu mới tập trung vào - được họ gọi là "Cung điện Mông Cổ" - đã ít chú ý và là một trong những phần ít được hiểu biết nhất.

Phần này kéo dài khoảng 250 dặm theo một đường hình cung, chạy gần như song song với biên giới Trung Quốc-Mông Cổ, qua các tỉnh phía đông của Mông Cổ là Dornod và Sukhbaatar.

Phần này là một phần của hệ thống tường lớn hơn được cho là đã được xây dựng vào khoảng thế kỷ 11 và 13. Các tác giả của nghiên cứu mới đề cập đến mạng lưới rộng lớn hơn này là "hệ thống tường thời trung cổ" (MWS). Hệ thống này bao gồm các tường đất và cấu trúc liên quan, bao gồm rãnh, pháo đài và tháp hiệu.

Phần của MWS mà vòng cung Mông Cổ thuộc về trước đây đã được liên kết với triều đại Jin (1115-1234) và được cho là đã được xây dựng trong thời kỳ này. Nhưng điều này chưa bao giờ được chứng minh một cách thuyết phục.

MWS là "một trong những hệ thống tường và rãnh dài bí ẩn nhất trong lịch sử Trung Quốc và Mông Cổ", các tác giả viết trong nghiên cứu. "Bất chấp quy mô và phức tạp của nó, vẫn không rõ nó được xây dựng vào lúc nào, ai xây dựng nó và vì mục đích gì. Thậm chí còn không rõ liệu toàn bộ hệ thống tường có được xây dựng cùng một lúc hay không, hay như chúng tôi giả thiết bây giờ, nó là sự tích luỹ của các dự án khác nhau được xây dựng trong một khoảng thời gian dài."

Mục tiêu của nghiên cứu mới là tạo ra một bản đồ toàn diện và phân tích sơ bộ về Cung điện Mông Cổ, mà lớn phần đã bị bỏ qua trong cuộc trao đổi học thuật. Điều này có lẽ là do nó nằm ở những khu vực xa xôi, đồng thời không gây ấn tượng về mặt thị giác.

"Nếu được nhắc đến, phần tường này và các cấu trúc liên quan của nó entweder không được nhận ra hoặc được ghi chú hoặc ghi chú không đầy đủ và chính xác trong tài liệu hiện tại," các tác giả viết.

Đối với nghiên cứu của họ, nhóm đã phân tích các loại hình ảnh vệ tinh khác nhau, các bản đồ Trung Quốc và bản đồ Xô viết liên quan đến MWS. Với dữ liệu này, họ đã tạo ra một bản đồ tốt hơn về Cung điện Mông Cổ và các cấu trúc liên quan của nó. Vào tháng 7 năm 2022, nhóm cũng tiến hành một cuộc khảo sát tại chỗ về phần này, khám phá tường và các cấu trúc của nó lần đầu tiên.

Kết quả này được kết hợp với các đoạn trích từ các nguồn chính để cung cấp một giải thích sơ bộ về thiết kế và mục đích tiềm ẩn của Cung điện Mông Cổ.

"Các kết quả chính là việc ghi chép đầy đủ và chính xác về phần tường này, mà trước đây chưa được nghiên cứu," Gideon Shelach-Lavi, một giáo sư tại Khoa Nghiên cứu Á châu của Đại học Hebrew Jerusalem ở Israel, và một tác giả của nghiên cứu, nói với Newsweek.

"Dữ liệu chúng tôi thu thập giúp chúng tôi hiểu quy mô của công trình này, bao gồm không chỉ dòng tường chính mà còn cấu trúc liên quan," ông nói. "Nó cũng giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về mục đích mà nó được xây dựng."

Một trong những kết quả quan trọng mà nhóm đạt được là xác định những khoảng trống lớn ở một số khu vực. Quan sát cho thấy những khoảng trống này không phải là do quy trình tự nhiên - ngụ ý rằng tường chưa bao giờ được xây dựng ở những địa điểm này từ đầu.

Có vẻ như chúng quá rộng để có thể được thiết kế để mở cửa cho người qua một cách có chủ ý. Và các nhà nghiên cứu nói rằng những khoảng trống này có thể đã làm suy giảm chức năng hiệu quả của hệ thống tường.

Mặc dù lý do cho những khoảng trống này vẫn chưa được xác nhận, các nhà nghiên cứu đề xuất một số giải thích có thể: một là vòng cung Mông Cổ đã được xây dựng vội vã trong những năm cuối của triều đại Tân để bảo vệ khỏi những kẻ xâm lược Mông Cổ dự kiến. Do đó, một số phần có thể chưa hoàn thành.

Đề xuất này đã được các nhà sử học đề xuất trước đây, nhưng nghiên cứu mới cung cấp những bằng chứng khảo cổ có thể là lần đầu tiên ủng hộ giả thuyết "xây tường vội vã này".

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy một số bằng chứng cho thấy mục đích chính của Vòng cung Mông Cổ có thể không phải là để bảo vệ chống lại những kẻ xâm lược mà quan tâm nhiều hơn đến việc kiểm soát sự di chuyển của con người. Các tác giả cho biết họ đang lên kế hoạch nghiên cứu trong tương lai để kiểm tra một số giả thuyết của mình.

""Giả thuyết xây tường vội vàng' liên kết bức tường này với cuộc xâm lược—hoặc cuộc xâm lược được dự đoán trước—của quân đội Thành Cát Tư Hãn. Hiện tại, đối với tôi điều này ít có khả năng xảy ra hơn so với ý tưởng rằng bức tường này là một phần trong nỗ lực của nhà Tấn nhằm kiểm soát sự di chuyển của con người, bao gồm cả các bộ lạc du mục."